Cevat Şakir Kabaağaçlı(Halikarnas Balıkçısı)

Cevat Şakir, 1890 yılında babası valilik ve ordu kumandanlığı yapan Şakir Paşa Girit'te yüksek komiserlik görevinde iken Girit'te doğdu. Annesi İsmet Hanım'dır. Amcası II.Abdülhamit devri sadrazamlarından Cevat Paşa'dır. İlk öğrenimini Büyükada'da, orta ve liseyi 1907'de Robert Kolej'de tamamladı. Denizci olmak istemesine rağmen ailesinin ısrarı ile İngiltere'ye gitti. Londra ve Oxford Üniversitelerinde Çağdaş Tarih öğrenimi gördü. İstanbul'a dönünce gazete ve dergilerde yazıları çıkmaya başladı. Aile içi bir sorundan ötürü babası Mehmet Şakir Paşa'yı öldürdüğü için yargılandı ve kısa bir süre (3 yıl kadar) hapis yattı[1][2][3]


Halikarnas Balıkçısı'nın Bodrum'daki büstü
1925'te kurulan İstiklal Mahkemeleri'nin aldığı bir kararla idam cezasına çarptırılan dört asker kaçağının kadersizliğiyle ilgili olarak kaleme aldığı 13 Nisan 1925 tarihli "Hapishanede İdama Mahkûm Olanlar Bile Bile Asılmağa Nasıl Giderler" başlıklı öyküsünden ötürü İstanbul İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı. Mahkeme başkanı Ali Çetinkaya tarafından idama mahkum edilmek istendiyse de, Kılıç Ali Bey'in önerisiyle kalebentlikle Bodrum'a sürüldü. 3 yıllık sürgünlüğünün yarısını Bodrum'da tamamladı. Cezasının son yarısını İstanbul'da tamamladıktan sonra, çok sevdiği insanları ve doğal güzellikleriyle kaynaştığı Bodrum'dan uzak kalamadı ve Bodrum'a yeniden dönüp yaklaşık 25 yıl kaldı. Bodrum'un antik çağdaki adı olan Halikarnas'ı mahlas olarak benimsedi. Bodrum'da balıkçılık dahil çeşitli işlerde çalıştı. 1947'de taşındığı İzmir'de yazarlık ve turist rehberliği yaptı. 13 Eylül 1973'te İzmir'de vefat etti. Vasiyeti üzerine Bodrum'a gömüldü.


Edebi Hayatı
1926'dan sonra deniz hikâyeleriyle tanındı. Konularını Ege Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi kıyı ve açıklarında gelişen, denize bağlı olaylardan çıkardı. İçinde yaşadığı, en küçük ayrıntılarına kadar bildiği hür ve asi denizi, kaderleri denizin elinde olan balıkçıları, dalgıçları, sünger avcılarını ve gemileri zengin bir terim ve mitologya hazinesinden güçlenerek, denize karşı sonsuz bir hayranlıktan gelen şiirli, yer yer aksayan, ama sürükleyip götüren bir anlatımla hikâye ve romana geçirdi.
Yazı ve düşünceleriyle Azra Erhat gibi döneminin önemli aydınlarını etkilemiş bir kişi olarak, çeşitli dillerden yüz kadar da kitap çevirmiş olan ve kendi eserlerinin sonraki baskıları yapılagelen Halikarnas Balıkçısı'na Kültür Bakanlığınca 1971 Devlet Kültür Armağanı verilmiştir.
Geniş bibliyografyası Yeni Yayınlar dergisinin Ekim 1974 sayısındadır. Bütün Eserleri Bilgi Yayınevi'nce toplanıp yayımlanmaktadır.
Cevat Şakir Bodrum'da yaşadığı dönemde arkadaşları ile ilk Mavi Yolculuk fikirini ve uygulamasını gerçekleştirmişlerdir. Bu mavi yolculuklarda yanlarına aldıkları şeyler: Peynir, su, istanköy peksimeti, tütün ve rakı idi. Mavi yolculukta gazete okumaz radyo dinlemezlerdi. Amaç dünyadan kaçmak ve medeniyetten uzak olarak kafayı dinlemektir. Haftalarca denizde kalınır sadece acil ihtiyaçları temin etmek için karaya çıkılırdı. Oysa ki bugün yapılan mavi yolculuklarda her türlü lüks mevcuttur. Bu yolcuklar yazarın edebî eserlerini de büyük oranda etkilemiştir.


Eserleri
Öykü
Ege Kıyılarından (1939) (öykü)
Merhaba Akdeniz (1947) (öykü)
Ege'nin Dibi (1952) (öykü)
Yaşasın Deniz (1954) (öykü)
Gülen Ada (1957) (öykü)
Ege'den (1972) (öykü)
Gençlik Denizlerinde (1973) (öykü)
Parmak Damgası (1986) (öykü)
Dalgıçlar (1991) (öykü)
Çiçeklerin Düğünü (1991) (öykü)
Ege'den Denize Bıkarılmış Bir Çiçek (öykü)
Roman
Aganta Burina Burinata (1945) (roman)
Ötelerin Çocukları (1956) (roman)
Uluç Reis (1962) (roman)
Turgut Reis (1966) (roman)
Deniz Gurbetçileri (1969) (roman)
Bulamaç (roman)
Otobiyografi (Anı)
Mavi Sürgün (Anıları, 1961) (otobiyografi)
Deneme
Anadolu Efsaneleri (1954) (deneme)
Anadolu Tanrıları (1955) (deneme)
Anadolu'nun Sesi (inceleme, 1971) (deneme)
Hey Koca Yurt (1972) (deneme)
Merhaba Anadolu (1980) (deneme)
Düşün Yazıları (1981) (deneme)
Altıncı Kıta Akdeniz (1982) (deneme)
Sonsuzluk Sessiz Büyür (1983) (deneme)
Arşipel (1993) (deneme)
Çocuk kitabı
Yol Ver Deniz (çocuk kitabı)
Denizin Çağrısı (çocuk kitabı)
İmbat Serinliği
Nasrettin Hoca
Gündüzünü Kaybeden Kuş
Deniz Gurbetçileri
İngilizce yazdığı kitapları
An Outline of the History of Turkey (Türkiye Tarihinin Bir Özeti) Turizm ve Tanıtma Bakanlığına vermiş, yayımlanmamış
The Meditteranean Civilization (Akdeniz Uygarlığı) Dışişleri Bakanlığına vermiş, yayımlanmamış
Ephesus (turistik kılavuz; Türkiye'de ilk)
Halicarnassus (turistik kılavuz)
Asia Minor[4]
Hakkında yazılanlar (Ölümünden sonra yazılmışlardır)
Mektuplarıyle Halikarnas Balıkçısı (1976) Hazırlayan: Azra Erhat
Düşün Yazıları (1981) Hazırlayan: Azra Erhat[5