Muhsin Ertuğrul

'Biyografiler' forumunda zipper tarafından 15 Şub 2014 tarihinde açılan konu

  1. zipper

    zipper quae nocent docent

    [​IMG]


    Muhsin Ertuğrul tiyatro yöneticisi, sinema ve sahne oyuncusudur. (İstanbul 1892-İzmir 1979)

    Soyadı yasasından önce adı Ertuğrul Muhsin idi. Soyadı yasasından sonra adı ile soyadının yerini değiştirdi. 1909′da, Burhaneddin Kumpanyası’nda oyunculuğa başladı. 1911 ve 1913′te tiyatro öğrenmek için Paris’e gitti. Dönüşünde İstanbul’da kendi adına oyunlar sahneledi, Darülbedayi’nin hazırlık dönemine katıldı. 1917-1921 arasında üç kez kaldığı Berlin’de, daha çok sinemayla ilgilendi, oyunculuk, yapımcılık, yönetmenlik yaptı. Türkiye’nin ilk yapımevi olan Kemal Film adına, 1922-1924 arasında altı filmi yönetti. Ardından Şehzadebaşı Ferah Tiyatrosu’nda dünya edebiyatının yirmi kadar seçkin oyununu sahneledi. 1923′te, SSCB’ye giderek dört yıl kaldı. Tiyatro incelemeleri yaparken geçimini sağlamak için sinemayla uğraştı, iki sessiz film yönetti:
    Tamilla (1927), Spartaküs (1927).
    1927′de, İstanbul’a döndüğünde belediye tiyatrosu Darülbedayi’nin yöneticliğine atandı. 1947′ye kadar süren bu dönem, Türk Tiyatrosu’nun aşama yılları oldu. Yakından incelediği Batı tiyatrosunu, oyunculuk üslubunu, sahne işleyişini, gerçekçilik eğilimlerini ve disiplin anlayışım İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda uygulamaya koyuldu. Geleceğin seyircisini yetiştirmek amacıyla 1935′te ilk çocuk tiyatrosunu kurdu. Ankara ve İstanbul’a birçok tiyatro salonu kazandırarak halk kitlesine kültür hizmeti götürdü. Belli başlı Anadolu kentlerinde devlet tiyatrosunun şubelerini açtırdı.

    O dönemde Türkiye’nin tek sinema yönetmeni olarak çalışmalarını sürdürdü. Yönettiği 20 kadar filmin kimisinde oyunculuk da yaptı. İlk renkli Türk filmi olan Halıcı Kızın (1953) başarısızlığı üzerine sinemadan kesinlikle uzaklaştı. Bir bankanın parasal desteğiyle kurduğu, Batılı anlamdaki ilk özel tiyatro olan Küçük Sahne’nin başında üç yıl (1951-1954) kaldı. 1948-1951 ve 1954-1958 arasında Ankara Devlet Tiyatrosu genel müdürlüğünü yaptı. Kendi adıyla ve takma adlarla (Servet Moray, Nabi Zeki) birçok oyun çevirdi, güncel basında tiyatro konulu yüzlerce yazısı yayımlandı. 1941′de kurduğu Perde ve Sahne dergisiyle büyük bir boşluğu doldurdu. Yazılarından bir seçme, kitap olarak basıldı: İnsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim (1975). 1979′da Ege Üniversitesi’nce “fahri doktor” sanı verildi. Ölümünden sonra, Şehir Tiyatroları Harbiye Bölümü’ne Muhsin Ertuğrul tiyatrosu adı verildi. Anılarını derlediği Benden Sonra Tufan Olmasın adlı kitap özel bir kuruluşun kültür yayınlarınca bastırıldı (1989).

    Başlıca filmleri:
    Boğazçi Esrarı / Nur Baba (1922);
    Ateşten Gömlek (1923),
    Sözde Kızlar (1924);
    Ankara Postası (1928);
    İstanbul Sokaklarında (1931);
    Bir Millet Uyanıyor (1932);
    Cici Berber (1933);
    Leblebici Horhor (1934);
    Aysel (1934);
    Aynaroz Kadısı (1938);
    Bir Kavuk Devrildi (1939);
    Şehvet-Kurbanı (1940);
    Kahveci Güzeli (1941);
    Yayla Kartalı (1945).

    Bir Millet Uyanıyor, Muhsin Ertuğrul’un en iyi filmlerinden biridir. Tiyatro havasından sıyrılmış gerçekçi sahne düzenlemeleri, sinematografik değerler taşıyan sanatsal kurgulama, görüntü yönetmeni Cezmi Ar ile Ertuğrul’un Kurtuluş Savaşı’na çektikleri gerçek Mustafa Kemal, İsmet ve Kazım Karabekir Paşa bölümlerinin filmin akışı içinde ustaca kullanılışı, filme değer kazandırmaktadır.

    Oyuncu olarak rol aldığı filmler

    Beranien Düşesi - 1918 / Berlin
    Istırap / Samson - 1922
    Boğaziçi Esrarı : Nur Baba / The Bosphorus Mystery - 1922
    Ateşten Gömlek 1923
    Kız Kulesinde Bir Facia - 1923
    Ankara Postası 1928
    Şehvet Kurbanı - 1940
    Kıskanç - 1943

    Yönetmenliğini yaptığı filmler

    Kara Lale Bayramı - 1918
    Şeytana Tapanlar - 1918
    Samsun - 1919
    İstanbul'da Bir Facia-i Aşk - 1922
    İstanbul'da Izdırap - 1922
    Kahveci Güzeli - 1941

    Yapımcılığını üstlendiği filmler

    Samsun - 1919
    Otoritem boş - 1919
    Aysel Bataklı Damın Kızı 1934

    Senaryo ve yönetmenliğini yaptığı filmler

    Boğaziçi Esrarı - 1922
    İstanbul'da Bir Facia-i Aşk - 1922
    Kızkulesi Faciasi - 1923
    Ateşten Gömlek - 1923
    Leblebici Horhor - 1923
    Sözde Kızlar - 1924
    Ankara Postacım Benim - 1928
    Kaçakçılar - 1929
    İstanbul Sokaklarında - 1931
    Bir Millet Uyanıyor - 1932
    Leblebici Horhor Ağa - 1933
    Aysel Bataklı Damın Kızı - 1934
    Bir Kavuk Devrildi - 1939
    Evli mi Bekar mı - 1951
    Halıcı Kız - 1953​
     

Bu Sayfayı Paylaş