KUDER İLGİ ALANLARI SEÇİMİ ENVANTERİ AÇIKLAMA VE YORUMLAMASI Kuder ile ilgi alanları seçimi envanteri seçeceğiniz meslekleri belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu liste bir destek değildir. Çünkü doğru ve yanlış cevapları yoktur. Sizin gerçek durumunuza uyan her cevap doğru ve tamdır. Bu listede üçer kümeleştirilmiş seçenekle sıralanmış ve bunların her birine bir sıra numarası verilmiştir. Her kümedeki üç seçeneği dikkatle okuyup bunlar içinde yapmaktan en çok hoşlandığınız seçenek hangisi ise onu karşılaştırınız. Cevap kağıdında her seçeneğin numarasının sağ ve sol tarafına çeşitli harfler konmuştur. Önce kararınıza göre en çok hoşlandığınız işin sol tarafındaki harf veya harfleri cevap kağıdında bularak kurşun kalemle bir çember içine alınız. Bundan sonra geri kalan iki seçenekten hangisini yapmaktan en az hoşlandığınıza karar veriniz ve karar verdiğiniz bu işin sağına konmuş olan harf veya harfleri cevap kağıdı üzerinde çember içine alınız. Durumun iyice kavratmak amacı ile aşağıda üçer seçenekli iki küme örneği verelim. Bu örneği cevaplayan kişi, birinci kümede resim sergisini görmeyi en çok, kitaplıkta kitap karıştırmayı en az, ikinci kümede de imza toplamayı en çok, kelebek kolleksiyonu yapmayı en az seviyor demektir. ÖRNEK Seçenek Listesinde Cevap Kağıdında EN ÇOK EN AZ 16 Bir resim sergisini gezmek X - 6 - v 17 Kitaplıkta kitap karıştırmak z - 17 - M 18 Bir müzeyi gezmek uv - 18 - s 19 İmza toplamak yz - 19 - p 20 Eski madeni paraları toplamak r - 20 s 21 Kelebek koleksiyonu yapmak ps - 21 y 507 faaliyeti içine alan Kuder İlgi Alanları Envanterindeki seçeneklerden bazıları hazırlık ve yetişmeyi gerektirir. Bu gibi işler için kendinizi hazırlıklı ve yetişmiş gibi düşünerek kararınızı veriniz. Herhangi bir iş sizin izin yeni ve alışılmamış olsa bile seçmemezlik etmeyiniz. Bütün seçeneklerde hazırlıklı ve gelişmiş gibi davranarak seçimlerinizi ona göre yapınız. Bazen bir kümeye giren her üç seçenekten de aynı derecede hoşlanabilirsiniz, yahut bunların hiç birinden hoşlanmayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda yine en çok ve en az hoşlandığınız iki cümleyi işaretlemeniz gerekir. Listede yer alan işlerde bazıları sizce hoş basit anlamsız olabilir. Buna rağmen yine en çok ve en az hoşlandığınız seçenekleri işaretlemeniz gereklidir. Aksi halde bu envanterden sonuç alınız. Yaptığınız seçimlerin gizli tutulacağından emin olabilirsiniz. Her hangi bir seçenek kümesi gereğinden fazla zaman almamalıdır. O çalışmaya ait ilk tepkinizi hemen işaretleyiniz. Hiçbir seçenek hakkında başkalarından fikir sormayınız, kendi düşüncelerinizin esiri olmayan seçeneklerin değeri yoktur. Herhangi bir seçeneğe koymuş olduğunuz işaretin değiştirmek isterseniz ya konan çember işaretini silgiyle iyice siliniz ya da değecek olan çemberin üzerine bir çarpı işareti koyunuz. Artık listedeki seçenekler hakkında seçimlerinizi yapmağa geçebilirsiniz. PUANLAMA Listedeki 504 cümlenin hepsi yukarda açıklanan şekilde işaretlendikten sonra cevap kağıdında her sayfa için işaretlenen harfleri teker, teker dikkatle sayarak aşağıdaki cetvele bulduğunuz sayıları geçiriniz. İlk önce V puanlarını toplayınız; listede yer alan faaliyetlere doğru cevap verip vermediğinizi gösteren V puanıdır ve öteki puanlar gibi ilgi profilinize geçecek değildir. Eğer V puanı 38 ile 44 (dahil) arasında değilse bu, yanıtların gelişi güzel verildiğini gösterir; 37 veya daha küçük puanlar için en az üç neden vardır. İlgi Alanları Envanterine başlamadan önce yapılan açıklama iyi anlaşılmamıştır, yani her cümleye bir en çok, bir de en az olmak üzere iki işareti konulmamış, bazı cümleler anlaşılmamıştır. Hemen hemen herkesin işaret edeceği basit çalışmaları işaretlemek unutulmuştur. İlginiz karmakarışıktır, veya listeyi cevaplarken başkalarının etkisi altında kalmıştır. Eğer V puanınız 45 ve daha fazla olursa bu da, bir kümede ikiden fazla işaret yapıldığını gösterir. Çünkü verilen açıklamaya göre hareket edildiği zaman elde edildiği ne puan 44 tür ve bundan fazla olmasına imkan yoktur. Bunun için V puanı 38-44 (dahil) sınırının dışında kalıyorsa, listeyi baştan ve büyük bir dikkat ve özenle yeniden cevaplamaktan başka çare yoktur. Bunlardan sonra artık diğer puanlara geçebiliriz. Bu listede 10 ilgi alanı ölçülmektedir ve işaretlediğiniz her harf bu alanlardan birini göstermektedir. M puanları profile geçirmeyecektir. 0. A Açık havaya ilgi 5 E Güzel sanata ilgi 1 A Elişine ilgi 6 F Edebiyata ilgi 2 B Hesap işlerine ilgi 7 G Müziğe ilgi 3 C Bilime karşı ilgi 8 H Sosyal hizmetlere karşı ilgi 4 D İkna işlerine karşı ilgi 9 K Büro işlerine karşı ilgi Her ilgi alanına ait puanlar toplandıktan sonda sıra bunların ilgi profiline geçirmeye ve böylece gerçek ilgilerinizin derecelerini bulmağa gelir. Her hangi bir yanlışlık yapmamak için her ilgi alanına ait puanlarınızı ilgi profilini üst kısmında 0, 1, 2, 3, ...... ile gösterilen gözlere geçiriniz ve doğru geçirip geçirmediğinizi bir defa daha kontrol ediniz. Erkekseniz E, kıssanız K yazılı sütunu göz önünde tutarak o sütunda puanınızı gösteren rakamı bulunuz ve kurşun kalemle üzerine düz bir çizgi çiziniz. Bunu 0-9a kadar bütün ilgi alanların için yapınız. Böylece ilgi profiliniz ortaya çıkmış olur. Eğer herhangi bir puan kendine ait sütundaki en üst rakamdan da üstün veya en aşağıdaki rakamdan da küçükse o zaman o sütunun en üst veya en alt çizgisi olarak profilin çerçeve çizgisini kabul ediniz. İsterseniz profilin alt çizgisi ile grafiğin çizgileri arasındaki alanı karalayabilirsiniz. KUDER İLGİ ENVANTERİNİN YORUMLAMASI İlgi profiliniz size ne söyler? İşte artık gerçek ilgilerinizi gösteren profiliniz elinizdedir. Şimdi bunun ne taşıdığını bilmelisiniz. İlgi profiliniz, size, ilgilerinizle ilgili bütün bilgileri veren bir grafiktir. Çünkü siz de bir çok şeyleri severek yaptığınızı ve bir çok başka şeyleri de yapmak istemediğinizi ve onlardan hoşlanmadığınızı çok iyi bilirsiniz. Fakat ligi profiliniz ilk olarak sizin kendinize ait bütün özelliklerinizi anlamamıza ve geleceğiniz hakkında daha akıllıca planlar yapmanıza yardım edecektir. İlgi profiliniz, profilin üst tarafında yazılı on (10) alana göre ilgilerinizin alan ve derecelerini gösterir. Çıkan grafiğin çizgileri de o alandaki puanlarınızı gösterir. Şimdi bu grafiğin üst ve alt değerlerinin ne anlama geldiğinin ne anlama geldiğini görelim: Eğer herhangi bir alandaki puanınız üst kesik çizgisinin (% 75 çizgisinin) üstünde ise bu alandaki puanınız yüksek bir puandır. Yani siz bu alanla ilgili faaliyetleri seviyorsunuz demektir. Eğer puanınız iki kesik çizginin ( % 75 ile % 25 çizgilerinin) arasına düşüyorsa bu alandaki ilginiz orta derecededir. Eğer puanınız alt kesit çizginin ( % 15 çizginin) altında ise bu alandaki faaliyetlerden hiç hoşlanmıyorsunuz demektir. Bir çok insanlar gibi siz de bazı ilgi alanlarında yüksek puan aldınız. İşte ilk önce bakacağınız bu alanlardır. Ve sizin en fazla sevdiğiniz faaliyetlerle ilgili olabilir. Eğer üst çizgiyi geçen bir kaç puanınız varsa bu, sizin yüksek ilgilerden oluşan çok geniş bir ilgi alanınız bulunduğunu gösterir. Düşük puanlarınıza da bakınız. Bunlar da özellikle göz önünde tutulmalıdır. Çünkü bunlar sizin genellikle hiç hoşlanmadığınız faaliyet alanlarınız sayılır. Yalnız şunu unutmayınız ki yüksek puanlar, düşük puanlardan daha iyi veya daha fena değildir, aynı şekilde hiç bir ilgi ötekinden iyi veya kötü değildir. Önemli olan gerçek profilinizdir. Meslek seçimine geçmeden önce ilgi profilindeki puanların ilgili olduğu alanları teker teker bir daha gözden geçirelim. AÇIK HAVA İLGİSİ : Sizin çoğu zamanınızın açık havada ve bina dışında geçirmeyi tercih ettiğiniz, hayvan ve bitkilerle uğraşmayı sevdiğiniz anlamına gelir. Ormancılar, orman işletmesinde çalışanlar, tabiat meraklıları, çiftciler bağ ve bahçelerde çalışanlarda bu çeşit ilgi yüksektir. EL İŞİ İLGİSİ : (MEKANİK İLGİ) Sizin makine, tezgah ve aletlerle çalışmayı sevdeğiniz anlamına gelir. Bu alandaki mesleklerle, otomobil tamircileri, sanatçılar, tornacı, frezci gibi işçiler, makinistler ve mühendisler dahildir. HESAP İLGİSİ: Sizin sayılarla çalışmaktan çok hoşlandığınızı gösterir. Bu alandaki puanınız yüksek ise, bu sizin saymanlık, bankacılık gibi mesleklerden hoşlandığınızı belirler. İLİM İLGİSİ: Sizin yeni gerçekleri oluşturmanızı ve ilmi problemleri çözmeyi sevdiğinizi gösterir. Doktorlar, kimyagerler, mühendisler, doktorlara asistanlık eden hemşireler, radyocular, havacılar genellikle yüksek ilim ilgisine sahiptir. İKNA İLGİSİ: (Benimsetme) Sizin insanlara herhangi bir projeyi, fikri veya malı satmak için inandırmaya, onlarla tanışmaya, ve uğraşmayı sevdiğiniz anlamına gelir. Genellikle sanatçılar, politikacılar, radyo yorumcuları, konuşmacılar, ticari kuruluşların müdürleri ve satıcılar bu ilgide yüksek puan alırlar. SANAT İLGİSİ: Ellerinizle yeni eserler oluşturma ilgisini gösterir. Bu genellikle desen, renk ve kumaşla ilgili göze hitap eden güzel şeyler yapmak demektir. Ressamlar, heykeltıraşlar, mimarlar, elbise desinatörleri, güzellik enstitülerinde çalışanlar ve ev içi dekoratörleri, hep sanatla ilgili iş yapan insanlardır. EDEBİYAT İLGİSİ: Sizin okumayı ve yazmayı sevdiğinizi gösterir. Edebiyatla ilgili mesleklerin içinde roman, öykü yazarları, tarihçeler, öğretmenler, aktörler, gazeteciler, tiyatro ve kitap eleştirmenleri vardır. MÜZİK İLGİSİ: Sizin konserlere gitmeyi ve müzik aleti çalmayı şarkı söylemeyi veya müzik ve müzisyenlerle ilgili okumayı ve çalışmayı sevdiğini gösterir. SOSYAL İLGİ: İnsanlara yardım etmeyi sevdiğinizi gösterir. Hemşireler, izci oymak beyleri, eğitimciler, din adamları, herhangi bir kuruluştaki personel ve hasta hanelerde çalışanlar zamanlarının önemli bir kısmını başka insanlara yardım etmekle geçirirler. BÜRO İLGİSİ: Sizin büroda masa başında çalışmayı ve ince, hassas, ayrıntılı işlerle uğraşmayı sevdiğinizi gösterir. Muhasebeciler, arşiv ve evrak memurları, satış memurları, sekreterler, istatistikçiler, seyahat acentaları bu alana girerler. Bu alanlardaki puanlarını meslekler yönünden neleri sevdiğiniz ve neleri sevmediğiniz hakkında size fikir verebilirler. Yukarıda adı geçen meslekler bu alanlarda birer örnek olarak verilmiştir. Bunlara benzeyen daha bir çokları vardır. Diğerlerini de Meslekler Lisesinde bulacaksınız. Diğer yandan boş zamanlarınızda yüksek ilgilerinizi göz önünde tutarak kendi kendinize birçok uğraşlar edinebilirsiniz. Bu kitabın amaçlarından biri de sizin boş zamanlarınızı iyi geçirmenize ve gelecek için gerekli olan deneyimi ve seve elde etmenize yardım etmektir. İLGİ PROFİLİNİN ÖZELLİKLERİ Artık ilgi profilimizi çizmiş, karalamış ve karşısına geçmiş bulunuyoruz. Her alanın ne anlam taşıdığını da bundan önceki konumuzda öğrendik, şimdi profilden, yaklaşık tüm meslekleri içeren Meslek Lisesine nasıl geçeceğimizi ve profilinde karşımıza çıkacak bazı özellikleri ve anlamlarını yakından görelim. Profilde bir yüksek puan olduğuna göre; eğer profilde yalnız bir tek alanda puanınız % 75 çizgisinin üzerinde ise ve tüm geri kalan alanlardaki puanlarınız bu çizginin altında kalıyorsa, bu alan (0-9) a kadar olan sayılardan hangisine aitse, meslekler listesinde o sayının gösterdiği sütundaki meslekleri gözden geçiriniz. Örneğin, yalnız 5 numaralı alandaki puanınız % 75 çizgisini geçmişse meslekler listesinin de 5 numaralı sanat ilgisi sütundaki meslekler incelenmelidir. Profilde iki yüksek puan olduğuna göre; bu iki alanın numaraları küçüğü sola gelecek şekilde birleştiriniz, meslekler listesinde bu ortak numaraya ait meslekleri bulunuz. Örneğin, profilinizde elişi (mekanik) ile ilim ilgisi % 75 çizgisini geçmişlerse meslekler listesinde 13 sayılı sütundaki meslekleri gözden geçirmeniz gerekmektedir. Çünkü profilde elişi ilgisi 1 ve ilim ilgisi 3tür. Bu nedenle bir ve üç sütunlarına da bakmalısınız. Profilde ikiden fazla puan olduğuna göre eğer profilinizde üç veya daha fazla yüksek puan (% 75 çizgisinin üstünde) varsa bunların numaralarını küçüğü başa gelecek şekilde ikişer ikişer birleştiriniz. Örneğin, 3,6 ve 8 numaralı ilgileriniz yüksekse, bunlardan 36-38 ve 63 gibi üç ortak sayı elde edebilir ve meslekler listesinde bu sayılara bakabilirsiniz. Hiç yüksek puan olmadığına göre; ilgi profili üzerindeki puanlara bakılır. Bu puanların da anlamları vardır. Fakat bunlara diğer yüksek puanlar kadar öneli bakılamaz. Eğer bütün puanlar yaklaşık % 50 çizgisi çevresinde ise böyle bir kişinin ilgileri daha tam gelişmemiş olabilir. Bunun değer anlamında testin fazla dikkat ve özen gösterilmeden yapılmış olmasıdır. Veya 10 ilginin içlerinde hiç birinin ötekinden farklı olmayacak şekilde birbiriyle uyum halinde bulunduğunu gösterir. Fakat 10 ilginin kapladığı alanın genişliği nedeni ile bu durumla çok az karşılaşılır. Ek olarak bu kişinin ilgilerinin özel hizmet ve ev işçiliği anlamına geldiği düşünülebilir. MESLEKLER LİSTESİNİN KULLANIMI Meslekler Listesindeki mesleklerin bazıları bugün için bize yabancı gelebilir. Buna rağmen onları büsbütün çıkarmadık, hem fikir, vermeleri bakımından hem de ileride serbest mesleklerin genişlemesi ile memleketimizde de açılabilecek alanları göstermedikleri bakımından yararlı olabilir. Diğer taraftan böyle bir listenin hiçbir zaman matematik bir kesinlik taşıdığı gibi bir iddiamız yoktur. Meslek seçiminde böyle bir listenin çok büyük yararı olacağı açıktır. Yalnız her genç kendi hakkında ve annesi-babası, danışacağı rehber öğretmeni onun hakkında ilgi testi çerçevesi dışına çıkan birçok esaslı görüş ve bilgiye sahip olabilir. Bu yüzden, bütün deneyim ve bilgilerin bir araya toplanması ve onların ışığında meslek listesinin gözden geçirilmesi çok yerinde olur. Bundan başka aşağıdaki 3 noktaya da özellikle de dikkat edilmelidir. İlgi profilinizdeki düşük puanlarınızı (% 25 çizgisinin altındakileri) de dikkatle gözden geçiriniz. Bu alanlarda yüksek ilgiye gerek gösteren meslek hiçbir şekilde dikkate alınmamalıdır. Hiç hoşlanmadığınız işlerden oluşan meslekleri ayırmak, seçmemek, sevdiğimiz işlerden meydana gelen meslekleri bilmek kadar önemlidir. Başka bir açıdan da düşük puanlar kişinin özelliklerini meydana getiren genel tablonun önemli bir kısmını oluşturur ve bu sebeple de büyük bir dikkatle incelenmeleri yerinde olur. Meslekler Listesi yüksek puanlar için olduğu gibi düşük puanlar için de aynı esaslara göre, kullanılabilir. Meslek Listesinde % 75 çizgisinin üstündeki puanlar dikkate alınmıştır. Şimdi ise % 25 çizgisinin altındaki kalan alanları ele alınacaktır. Örnek olarak bir kişinin 2 ve 5 numaralı ilgi alanlarındaki puanları bu çizginin altında kalıyorsa 2,5 ve 25 sütundaki meslekler, meslek seçimine konulmaması gereken mesleklerdir. İlgi konusunda annelerin, babaların, öğretmenlerin veya ilgi testini yapan ve ilgi profilini tamamlayarak karşısına geçen gencin kendine soracağı çok önemli bir soru vardır? Acaba her hangi bir alandaki yüksek ilgim, o alan ile ilgili işlere karşı etkin bir ilgi alanı mıdır? Eğer bir alandaki ilginiz, o alan ile ilgili işleri sadece beğenmeye, onlara karşı hayranlık göstermeye yönelikse ve siz hiçbir zaman bunlarla uğraşmayı istemiyorsanız, yüksek puanlarınıza karşın bu gibi meslekler de sizin bir anlam taşımaz. İlgilerinize karşın yeteneğinizin olmadığı meslekleri seçmek de doğru değildir. Burada yine tekrar edelim ki, ilgi testleri yetenek ölçmezler.
İLGİ ALANLARINA GİREN MESLEKLER O AÇIK HAVA Orman mühendisi Ziraat mühendisi Maden mühendisi Ziraat teknisyeni Pilot Deniz subayı Tarım meslek öğretmeni Veteriner Çiftçi Şoför Gemi kılavuzu Balıkçı Topoğraf Arkeolog Hava gözlemcisi Toprak tarım uzmanı Jeolog Hava gözlemcisi Toprak tarım uzmanı Botanist Bahçe bilimci Doğa bilimcisi Oşinograf Zoolog Coğrafyacı Çevre sağlığı mühendisi Kamp yöneticisi Atletizm antrenörü İzci lideri Atlet Futbolcu İlköğretim müfettişi Sanayi müfettişi Turist rehberi Hostes Avcı Trafik polisi Posta memuru Dalyancı Fener bekçisi Orman bekçisi Orman müfettişi Sebze yetiştiricisi B HESAPLAM Maliyeci Maliye müfettişi Matematik öğretmeni İktisatçı İstatistikçi Kadastrocu Gümrük müfettişi Ekonomist Sigortacı Emlakçı Müteahhit Sanayi ilişkileri müdürü Üretim müdürü Veznedar Satış müdürü Gelirler müdürü Dış ticaret memuru Bilgi işlem memuru Bilgisayar mühendisi F EDEBİYAT Aktör Aktrist Edebiyat öğretmeni Gazeteci Hakim avukat dil öğretmeni eleştirmen senaryo yazarı roman yazarı spiker röportajcı programcı haritacı G MÜZİK Besteci Piyanist Müzisyen Müzik aletleri akortçusu Müzik öğretmeni Müzik aletleri satıcısı Opera şarkıcısı Solist Kompozitör Orkestra şefi A EL İŞİ Dokumacılık Diş hekimi Makine tamircisi Teknik ressam Döşemeci Radyo tamircisi Labaratuvar teknisyeni Kuyumcu Çilingir Saat tamircisi Gemi inşaat mühendisi Mimar mühendisi Marangoz Sıvacı Bayan terzisi Boyacı Çatı ustası Operatör doktor Arkeolog Ressam Piyanist Dantelci Daktilo memuru Stenograf C BİLİM Kimyager Diş hekim Eczacı Doktor Veteriner Psikiyatrist Radyo operatörü Elektrik mühendisi Kuyumcu Gözlükçü Kaplamacı Makina mühendisi Maden mühendisi Sanayi mühendisi İnşaat mühendisi Uçak mühendisi Labaratuvar teknisyeni Uzay mühendisi Metalürji mühendisi Fizik mühendisi Teknik malzeme satıcılığı D İKNA Yazar Gazeteci Avukat Hariciyeci Politikacı Devlet adamı Spiker Pazarlamacı Reklamcı Fabrikatör Müdür Otel, motel yöneticisi Polis memuru Emlak komisyoncusu Tiyatro müdürü Dedektif Psikolog Hostes Kooperatif yöneticisi Kükürtçü Konfeksiyoncu Toplum hekimi Hemşire Operatör hekim Hediyelik eşya Banka müdürü E SANAT Aktör Aktrist Edebiyat öğretmeni Oyun rejisörü Dansöz Dans öğretmeni Oyun rejisörü Desinatör İç dekoratör Mimar Moda ressamı Mobilyacı Kuyumcu Kürkçü Ressam Fotoğrafçı Beden eğitimi öğretmeni Çini ressamlığı Terzi Güzellik uzmanı Kuaför Manikürcü H SOSYAL Sosyal hizmet müdürü Öğrenci yurdu müdürü İş analiz uzmanı Sosyal ilişkiler uzmanı Gazeteci Gazete muhabiri Felsefe öğretmeni Psikolog Sosyolog Antropolog Hemşire Müfettiş Politikacı Psikoterapist Ana okul öğretmeni Tiyatro oyuncusu K BÜRO Muhasebeci Kütüphane memuru Sekreter Büro işçisi Demirbaş eşya memuru Telefoncu Depo yöneticisi Danışma memuru Bilet satış memuru Gardiyan Teknik ressam Terzi Model hazırlayıcı Televizyon tamircisi Dokumacı Örgücü Aşçı Matbaacı
