Lev Nikolayeviç Tolstoy (Rusça: Лев Никола́евич Толсто́й; 9 Eylül 1828 - 20 Kasım 1910), Rus yazar. Hayatı Zengin bir ailenin çocuğu olarak Yasnaya-Polyana'da doğdu. Çok küçük yaşlarında önce annesini, sonra babasını kaybetti, yakınlarının elinde büyüdü. Çocukluğundan beri gerçekleri incelemeye karşı büyük bir ilgisi vardı. Öğrenimini tamamlamak için Moskova'ya gitti. Çalışkan zeki bir öğrenci olarak başarı ve sevgi kazandı. Fransızcasını ilerletmiş, Voltaire'i ve J. J. Rousseau'yu okumuş, bu iki yazarın kuvvetli etkisinde kalmıştı. Yasnaya-Polyana'ya döndü, yoksul köylüler arasına katıldı. İlk eseri olan "Çocukluk"u bu sıralarda yazdı. Bir süre sonra orduya girdi; Kafkasya'ya gitti. Kafkas halkının yoksulluk dolu yaşayışlarını ele aldığı izlenimlerle ilk gerçekçi hikâyelerini yazdı. 1854'te Kırım savaşı'na subay olarak katıldı. Sonra askerlikten ayrılıp Petersburg'a gitti. Bir kısım eserlerini oldukça sakin geçirdiği o yıllarda yazdı. Gene de içinde, aradığını bulamayan bir ruh çalkalanıyordu. Batı Avrupa ülkelerinde uzun bir gezintiye çıktı. Almanya, Fransa, İsviçre'de dolaştı. Yurduna dönüşünde gene Yasnaya-Polyana'ya yerleşti. Asalet ünvanlarından, lüksten sıkılıyordu. Köyünde bir okul kurdu. Bu okul, öğrenim, eğitim bakımından yepyeni bir kurumdu. Huzura kavuştuğuna kanaat getirdikten sonra, 1862'de evlendi. Tolstoy evlendiğinde karısı Sophie Behrs 16 yaşında idi. Bu evlilik onun düzenli bir hayat özlemini giderecekti. Karısına; önceki yaşamı, özellikle de yanlarında çalışan kadın kölelerle olan cinsel ilişkileri anlattığı günlüklerini evlendikleri gün okuması için vermiş ve önceki hayatındaki yaptığı yanlışları öğrenmesini istemiştir. Fakat cinselliğe düşkünlüğü evlilikleri boyunca sürdü. Bu evlilkten 12 çocukları oldu; bu çocuklardan 5'i öldü. Eserlerinden en kuvvetli olan iki romanı "Savaş ve Barış" ile "Anna Karenina'yı", bu sıralarda yazdı. Karısı, eserlerini yazmasında en büyük yardımcısıydı. Hatta "Savaş ve Barış"ı 12 kez düzeltmelerini yapıp yazmıştır. Aradan bir süre geçince yeniden, bu sefer eskilerden daha şiddetli bir moral çöküntüsüne uğradı. Geniş halk yığınlarının, özelikle Rus köylüsünün yoksul, perişan durumu onu çok üzüyordu. Bütün servetini köylülere dağıttı, her haliyle onlar gibi yaşamaya başladı. Kaba saba giyiniyor, giydiği her elbiseyi kendisi dikiyordu. Değişmeyen tek tarafı bıkıp usanmadan yazmasıydı. "Kroyçer Sonat", "Efendi ile Uşak", "Karanlıkların Gücü", "İman nedir", "İnciler", "Kilise ve Devlet", "İtiraflarım" hep bu yılların ürünleridir. Eserlerinde insanlığın çeşitli meselelerine değinen Tolstoy'un dünya ölçüsünde bir sanat ve fikir değeri vardır. Kendi ülkesinin toplumsal siyasal çalkantılarını, halkının yaradılışını, yaşayışını gerçekten büyük bir ustalıkla yansıtmıştır. Gerçekçi edebiyatın en büyük temsilcilerinden olduğu kadar, bir filozof bir eğitimci olarak da ün kazanmıştı. Yukarıda sayılanların dışında "Diriliş", "Gençliğim", "Çocukluk", "Hacı Murat", "Ayaklanış", "Sergi Baba", "Tanrı Bizim İçimizdedir", "Kazaklar", "Tesadüf", "İki Süvari" gibi eserleri vardır. Tolstoy 82 yaşındayken, 1910 yılında öldü. Kış ortasında evini terk ettiği zaman hasta düştükten sonra, Astapovo'da tren istasyonunda Zatürre'den öldü. Polis, cenazesine katılmak isteyenlere ulaşımı sınırlandırmak için çalıştı, ama binlerce köylü cenazesinde sokakları doldurdular. 82 yaşında vefat eden Tolstoy birçok kez büyük sıkıntılar yaşamıştır. Marksizm'den etkilenerek kendisinde oluşturduğu mülkiyet konusundaki radikal fikirleri nedeniyle bütün servetini köylülere dağıttı, her haliyle onlar gibi yaşamaya başladı. Bu sebeple ailesiyle arası açıldı. Hristiyan anaşizminin geliştirmeye çalıştığı kitabı "tanrının egemenliği içimizdedir" kitabıyla yeni bir hristiyanlık akımı tanımlaması ortodoks kilisesi tarafından aforoz edilmesine sebep oldu. Tolstoy, ömrünün son yıllarını büsbütün derbeder bir şekilde geçirdikten sonra, bir küskünlük sonucunda, evini bırakıp yollara düştü. Astapovo tren istasyonunda ölü olarak bulundu. Ölümüne zatürrenin sebep olduğu bilinmektedir. Hayatı boyunca yaşamın nasıl bir şey olduğunu anlamaya çalıştı. Eserlerinde bunu eksiksiz olarak yansıtmayı hedef edinmiş en büyük Rus yazarlarından birisi olarak edebiyat ve dünya tarihindeki yerini aldı. Leo Tolstoy kız torunuyla Yasnaya Polyanada. Romanları Çocuklukluğum İlk Gençlik Gençlik Sivastopol Serisi Kazaklar Savaş ve Barış İnsan Ne İle Yaşar? Ivan Ilyiç'in Ölümü Anna Karenina Kroyçer Sonat Diriliş Hacı Murat Sergi Baba Efendi İle Uşağı Öyküleri Toprak Ağasının Sabahı Baskın Ormanın Kesimi Notes of a Billiard Marker İki Süvari Subayı Bir Karşılaşma Tipi Lucerne Albert Üç Ölüm Aile Saadeti Polikuska The Decembrists Caucasus Mahkumu İvan İlyiç'in Ölümü Holstomer İnsanlar Arasında Boş Bir Konuşma Usta ve Çırak Köyde Şarkı Söylemek Köyde Dört Gün Yanlış Kupon Oyun'dan Sonra Erik Çekirdeği Masalları Fil ile Tilkiler Masallar an Masallar Günlük ve Mektuplar İlk hatıralar İtiraflarım Sevginin Talebi Hz. Muhammed Eğitim Popüler Eğitim Eğitim ve Öğretim Programları ve Danışmanlığın Tanımı Bir Okuma Kitabı Popüler Öğretim Yeni Bir Okuma Kitabı Din ve Ahlak Doğmatik Teolojinin Eleştirisi İncil'in Kısa Bir İzahı The Four Gospels Unified and Translated Church and State Neye Güveniyorum? Hayat Sevgi Tanrısı ve Komşunun Biri Timothy Bondareff İnsanlar Niçin Sarhoş Olurlar? On Non-Resistance Birinci Adım (Vejetaryenlik üzerine) Tanrı'nın Hükümdarlığı Kendi İçimizdedir Non-Activity The Meaning of the Refusal of Military Service Sebep ve Din Din ve Erdem Hıristiyanlık ve Vatanseverlik Non-Resistance ( Ernest H. Crosby'e bir mektup) Kutsal Kitab'ı nasıl Okumalıyız? Kilise'nin Aldatmacası Hıristiyan Öğretisi İntihar Öldürmeyeceksin Aziz Sinot'a Yanıt Sadece Savaş Dinde Hoşgörü Din Nedir? Ortadoks Rahiplerine Bilgeleri Düşünceleri (derleme) Tek İhtiyacımız Büyük Günah A Cycle of Reading (derleme) Adam Öldürme! Birbirinizi Sevin Gençliğin Savunması Şiddetin Yasası ve Sevginin Yasası Tek Emir Her Gün İçin (derleme) Sanat ve Edebiyat Sanat Nedir? Sanat ve Sanatsal Olmayan Shakespeare ve Drama Dr.Alice Stockham'ın Edward Carpenter Tarafından Yazılan "Modern Bilim Cevirisi"nin Önsözü Orloff'un Albümü Amiel Guy de Maupassant Hikayelerinin Serbest Çevirileri Bernardin de St. Pierre Halk İçin Kısa Öğretici Hikayeler İnsan Neyle Yaşar Sevgi Nerdeyse Tanrı da Ordadır İki Yaşlı Adam İhmal Edilen Bir Ateş Evi Yok Eder Nicolas Stick (Çar 1.Nicolas ) Bir İnsana Fazla Mülkiyet Gerekir mi? Ifias Tanrı'nın Oğlu Üç Münzevî Adam Mum Pişman Günahkâr İlk Damıtıcı Aptal İvan Boş Davul Işıkla Birlikte Işıkta Yürümek Üç Mesel Esarheddon Üç Soru Cehenneme Dönüş Çalışmak, Ölmek ve Hastalanmak Bir Dua Meyveler Korney Vasilyeff Niçin? İlahiyatçı ve İnsan Bir Köylüye Bilimsel Bir Mektup Tolstoy, çalışma ofisinde 1908 Sosyal ve Siyasi Denemeler Moskova'nın Nüfus Sayımı (1882'de) M. A. Engelhardt'a Mektup O Halde Ne Yapmalıyız? Kadınlar El Emeği Zihinsel Hareketlilik ve El Emeği Kültür Şöleni (Moskova Üniversitesinin Yıldönümü'ne) Bir Devrimci'ye Mektup Açlık (rapor ve mektuplar) Utandır! (bedensel cezaya karşı) Vatanseverlik ve Barış Liberallere Bakanlara Sonun Başlangıcı Terfi Ettirilmemiş Bir Görevliye Mektup Hague Barış Konferansı İki Savaş Suçlu Kim? Carthago Delenda Est Zamanımızın Köleliği Çıkış Nerede? Vatanseverlik ve Hükümet Gerçekten Zorunlumu? Çar'a ve Yardakçılarına Çağın Yaklaşan Sonu Askerlik Hatıraları Memurluk Hatıraları İşçi Sınıfı Problemi Çar'a Mektup İşçi Sınıfına Politikacılara Sosyal Reformlara Pietro Mazzini'ye Mektup Kendinizi Hatırlayın Rus Devrimi İşçi Sınıfı Nasıl Özgür Kılınabilir? Büyük Bir Adaletsizlik Rusya'da Sosyal Hareket Çağın Sonu Halkın Savunması Askerlik Hizmeti Rus Devrimi'nin Anlamı Ne Yapılmalı? Hükümetin, Devrimcilerin ve Halkın Bir Savunması Mülkiyet Sorununun Tek Çözümü Susamam Molochnikoff'un Tutuklanmasıyla İlgili Bosna ve Herzegovina'nın İlhakı Kaçınılmaz Devrim Stockholm Barış Konferansı'na Bir Adres Faydalı Bir çare Oyunlar Karanlığın Gücü Aydınlanmanın Meyveleri (komedi) Ceset (tamamlanmamış dram)