Ses dalgaları, en önemli boyuna dalga örnekleridir. Bu dalgalar, herhangi bir ortamda (yani gazlar, katılar ve sıvılar), ortamın özelliklerine bağlı olan bir hızla yayılırlar. Ses dalgası, bir ortamda yayılırken; ortamın parçacıkları, dalganın hareket doğrultusu boyunca yoğunluk ve hacim değişiklikleri üreterek titreşir. Bu, parçacık hareketi, dalga hareketinin yönüne dik olan enine dalga hareketindeki durumun tersidir. Ses dalgaları şeklinde ortaya çıkan yer değiştirmeler, denge konumundan itibaren her bir molekülün boyuna yer değiştirmesini gerektirir. Bu sıkışma ve genişleme şeklinde yüksek ve alçak basınç bölgelerinin oluşumuna yol açar. Bir mikrofonun diyaframındaki gibi, ses dalgası kaynağı sinüsel olarak titreşirse, basınç değişimleri desinüsel olur. Harmonik ses dalgalarının matematiksel tanımının, teldeki harmonik dalgaya özdeş olduğunu göreceksiniz. Frekanslarına göre, boyuna mekanik dalgalar, üç gruba ayrılır: İşitilebilir dalgalar, insan kulağının duyarlılık sınırları içinde olan ses dalgalarıdır. Bu dalgalar 20 Hz ile 20.000 Hz frekansları arasındadır. Bu sesler, değişik yollarla yaratıyabilir: müzik aletleriyle, boğazdaki ses telleriyle ve hoparlör ile. Sesaltı (infrasonic) dalgalar, işitilebilir mertebenin altındaki frekansta olan boyuna dalgalardır. Deprem dalgaları bu dalgalara örnektir. Sesüstü (ultrasonik) dalgalar, işitilebilir mertebenin üstünde frekansları olan boyuna dalgalardır. Örneğin, bu dalgalar, bir kuartz kristaline, alternatif elektrik alanın uygulanmasıyla elde edilebilir. Gücü, bir halden diğerine dönüştüren herhangi bir aygıt, transducer (dönüştürücü) olarak adlandırılır. Mikrofon ve kuartz kristal gibi, seramik ve magnetik fonograf pikaplar da ses dönüştürücülerine ait genel örneklerdir. Bazı dönüştürücüler, ultrasonik dalgalar yaratabilirler. Böyle aygıtlar, ultrasonik temizleyicilerde ve sualtı denizciliğinde kullanılır. Ses, sıfır derecedeki havada, saniyede 331 m, 20 derecedeki havada 343 m, sıfır derecedeki helyum gazı içinde 972 m ve sıfır derecedeki hidrojen gazı içinde 1286 m; 25 derecedeki suda 1493 m, deniz suyunda 1533 m; alüminyumda 5100 m, bakırda 3560 m ve yapay kauçukta 54 m hızla ilerler
Sesi oluşturan neden,titreşimdir.Çok bilinen bir örneği verelim.Dalgalanmakta olan suyun üzerine bırakılan mantar,ileri veya geri gitmez.Olduğu yerde inip çıkar.Bunun sebebi dalgayı oluşturan hareketin özelliğidir.Dalga hareketi,su moleküllerinin bir noktadan diğer noktaya olan hareketi değildir.Hareketi oluşturan olgunun molekülden moleküle aktarılmasıdır.Moleküller yer değiştirmediği için mantar da yer değiştirmez,sadece suyun molekülden moleküle aktardığı hareketten etkilenip suyun üzerinde inip çıkar. * Aynı durum ses için de geçerlidir.Ses yayıldığı zaman hava moleküllerini beraberinde sürüklemez.Sadece molekülleri oldukları yerde ileri geri hareket ettirir.Yani ses molekülden moleküle iletilir.Sesin boşlukta yol alamamasının nedeni de budur.Zira boşlukta hava,dolayısı ile sesi iletecek moleküller yoktur. Frekans veya Titreşim sayısı bir olayın birim zaman (tipik olarak 1 saniye) içinde hangi sıklıkla, kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür,İnsan kulağı,frekansları 20 ile 20.000 titreşim arasında olan sesleri duyabilir. Sesin yüksekliği,sesin ton değerini tanımlar. Ses tonu, sesleri ince (tiz) veya kalın (pest) olarak ayıran karakteritliğe verilen addır. Ses yüksekliği frekansın(ses titreşimlerinin) hızlı ya da yavaş olmasıyla ilintilidir. Bir cismin titreşimleri ne kadar az olursa o kadar ince, ne kadar kalın olursa o kadar kalın olmaktadır. Kısaca frekansın sıklığına bağlı olarak yükselmeler veya alçalmalar göstermektedir. Ses tonunun belirlenmesi, sesin frekansı ile doğrudan ilişkilidir. İnsan kulağı, frekansı yüksek olan sesleri tiz, düşük olanları ise pest olarak algılar. * Frekans,cismin uzunluğuna,kalınlığına ve cinsine göre de değişir.Kemandaki ince tel,kalın tele göre daha yüksek ses verir.Kadın sesinin erkek sesine göre daha tiz olmasının nedeni,erkek ses tellerinin daha kalın oluşudur. Frekansları saniyede 20.000 titreşimden fazla olan sesler ultrasyon(ses ötesi) olarak adlandırılır.İnsan kulağının duyamadığı bu sesleri köpekler kolayca duyabilir. Sesin şiddeti,titreşimin genliği veya ses kaynağının dinleyene uzaklığı ile değişir.Aynı şiddet ve yükseklikteki seslerin birbirinden ayırt edilmesini sağlayan özellik ‘tını’,yani ‘ton’dur.Keman ve saksafon tarafından verilen aynı nota seslerinin hangisinin kemana hangisinin saksafona ait olduğunu anlamamızın nedeni,ses tınılarının farklı olmasıdır.
